يك مولف ايراني قرن هفدهم بنام بهاءالدين (1622 - 1547) در كتاب خودش، كه بطور وسيعي در ايران و هند پخش شد، به نام «درباره ي اصل محاسبه» ، روش زيباي ديگري در مورد ضرب به كمك انگشتها دارد كه براي آنهايي كه نمي خواهند يا نمي توانند جدول ضرب را براي عددهاي بزرگتر از 5 ياد بگيرند، لازم و مفيد است.فرض كنيد كه بخواهيم حاصلضرب 8 × 9 را پيدا كنيم.
مي دانيم 5 + 3 = 8 و 5 + 4 = 9 يعني :(3+5)×(5+4)=8×9
4 انگشت يك دست و 3 انگشت دست ديگر را مي خوابانيم.مجموع انگشتهاي خوابيده 4 + 3 رقم دهگان حاصلضرب را نشان مي دهد (7) ، و رقم يكان اين حاصلضرب عبارت است از حاصلضرب تعداد انگشتهاي باز يك دست در تعداد انگشتهاي باز دست ديگر 2 = 1 × 2 بنابراين داريم :
72=8×9
براي پيدا كردن حاصلضرب 7 × 8 يعني (2+5)×(3+5) بايد 3 انگشت از يك دست و 2 انگشت از دست ديگر را خواباند.مجموع انگشتهاي خوابيده 5 مي شود كه رقم دهگان حاصلضرب را تشكيل مي دهد و حاصلضرب تعداد انگشتهاي باز 6 = 3 × 2 رقم يكان حاصلضرب را معين مي كند.به اين ترتيب حاصلضرب مطلوب 56 مي شود.
ادامه مطلب